12 Months In Oromo Language

Advertisement

Oromoo keessatti Ji'a 12: Seenaa fi Aadaawwan

Ji'oonni 12 gosa addaa fi aadaa isaanii qaban, akkasumas seenaa fi yeroo addaa kan qaban. Afaan Oromoo keessatti ji'oonni kunniin maqaa fi hiika isaanii qabu. Haaluma kanaan, maqaa ji'oota 12 fi aadaan isaanii irratti bal'inaan ni ibsama.

1. Amajjii (January)


Amajjii ji'a jalqabaa bara haaraa ti. Ji’aan kun yeroo qilleensa qabbanaatti argamu, akkasumas yeroo baay’ee hawwataa ta'eedha. Aadaa Oromoo keessatti, Amajjii yeroo ayyaana Gadaa fi ayyaana haaraa kabajuuf qophiin taasifamu.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana Gadaa fi ayyaana haaraa kabajamuu
- Yeroo qophiilee fi tokkummaa hawaasaa
- Qabsoo fi hojiiwwan hawaasaa

2. Guraandhala (February)


Guraandhala ji’a lammataa ta’ee, yeroo qabbanaatti argamu. Kunis yeroo ayyaana jaalalaa fi walitti dhufeenya hawaasaa ti.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana Jaalalaa (Valentine's Day)
- Gammachuu fi walitti dhufeenya hawaasaa
- Qophiilee fi sirna aadaa

3. Bitootessa (March)


Bitootessa ji’a sadi’ffaa ti, yeroo ganna qabbanaatti argamu. Ji’aan kun yeroo beelaa fi bultii qonnaa ti.

Aadaa fi Seenaa


- Yeroo qonnaa fi beelaa
- Ayyaana Gadaa fi ayyaana aadaa
- Waan hojiirra oolu

4. Ebla (April)


Ebla ji’a afraffaa ti, yeroo roobaa fi bultii qonnaa ti. Ji’aan kun yeroo ganna keessatti argamu, akkasumas ayyaana baay’ee kabajamuu dha.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana Waaqeffannaa
- Yeroo qonnaa fi beelaa
- Dhiibbaa qilleensa roobaa

5. Caamsaa (May)


Caamsaa ji’a shanffaa ti, yeroo roobaa fi qonnaa ti. Ji’aan kun yeroo baay’ee hojiin qonnaa hojjatamu.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana qonnaa fi beelaa
- Haala qilleensaa fi roobaa
- Gammachuu fi tokkummaa hawaasaa

6. Waxabajjii (June)


Waxabajjii ji’a jahaffaa ti, yeroo ganna keessatti argamu. Ji’aan kun yeroo qonnaa fi soorata gurguddaa ti.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana soorata fi qonnaa
- Yeroo hojiiwwan hawaasaa
- Hawaasni tokkummaa fi walitti dhufeenya uumuu

7. Adooleessa (July)


Adooleessa ji’a torbaffaa ti, yeroo gannaatti argamu. Ji’aan kun yeroo gammachuu fi bashannanaa ti.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana bashannanaa
- Yeroo hiriiraa fi walitti dhufeenya hawaasaa
- Qophiilee fi sirna aadaa

8. Hagayya (August)


Hagayya ji’a torbanffaa ti, yeroo gannaatti argamu. Ji’aan kun yeroo qonnaa fi soorata gurguddaa ti.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana soorata fi qonnaa
- Yeroo qophiilee fi tokkummaa hawaasaa
- Hawaasni tokkummaa fi walitti dhufeenya uumuu

9. Fuulbana (September)


Fuulbana ji’a sagalffaa ti, yeroo bitoo fi qonnaa ti. Ji’aan kun yeroo hojiin qonnaa hojjatamu.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana qonnaa fi beelaa
- Haala qilleensaa fi roobaa
- Dhiibbaa qilleensa roobaa

10. Onkololeessa (October)


Onkololeessa ji’a kudhaffaa ti, yeroo gannaatti argamu. Ji’aan kun yeroo hojiin qonnaa fi soorata gurguddaa ti.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana soorata fi qonnaa
- Yeroo qophiilee fi tokkummaa hawaasaa
- Hawaasni tokkummaa fi walitti dhufeenya uumuu

11. Sadaasa (November)


Sadaasa ji’a kudha tokkoo ti, yeroo qabbanaatti argamu. Ji’aan kun yeroo qabbanaatti fi soorata gurguddaa ti.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana Gadaa fi ayyaana aadaa
- Gammachuu fi walitti dhufeenya hawaasaa
- Qophiilee fi sirna aadaa

12. Mudde (December)


Mudde ji’a kudha lamaa ti, yeroo qabbanaatti argamu. Ji’aan kun yeroo ayyaana kabajaa fi walitti dhufeenya hawaasaa ti.

Aadaa fi Seenaa


- Ayyaana kabajaa
- Yeroo tokkummaa fi walitti dhufeenya hawaasaa
- Qophiilee fi sirna aadaa

Walumaagalatti


Ji’oonni 12 gosa adda addaa fi aadaa isaanii qabu. Aadaa Oromoo keessatti, ji’oonni kunniin haala qilleensaa, ayyaanota, fi seenaa hawaasaa waliin walqabatee kan ibsamuu dha. Hawaasni Oromoo ji’oota kana kabajaa fi aadaa isaanii keessatti hirmaachuun, tokkummaa fi walitti dhufeenya uumuun, akkasumas seenaa isaanii itti fufsiisuun barbaachisaa dha.

Ji’oonni 12 kunniin, aadaan Oromoo keessatti iddoo guddaa qabu; sababiin isaas, hawaasni Oromoo aadaa fi seenaa isaanii keessatti hirmaachuun, aadaa fi sirna isaanii cimsuuf yaalii gochuudhaan, aadaa isaanii itti fufsiisuun ni danda’ama.

Hawaasni Oromoo, ji’oota 12 kana kabajaa fi aadaa isaanii keessatti hirmaachuun, walitti dhufeenya cimsuu fi harmoonii uumuu irratti xiyyeeffachuun, seenaa isaanii itti fufsiisuu fi aadaa isaanii dagaagfisuun barbaachisaa dha. Ji’oonni kunniin aadaa fi seenaa hawaasaa keessatti iddoo guddaa qabu.

Frequently Asked Questions


What are the names of the 12 months in the Oromo language?

The 12 months in the Oromo language are: Mulaa, Sadaasa, Muddee, Amajjii, Guraandhala, Bitootessa, Ebla, Caamsaa, Waxabajjii, Adooleessa, Hagayya, and Fulbaana.

How do you say 'January' in Oromo?

January is called 'Amajjii' in the Oromo language.

What significance do the months hold in Oromo culture?

The months in Oromo culture often align with agricultural cycles and traditional events, marking important times for planting and harvesting.

Are there any unique festivals celebrated in specific months in the Oromo calendar?

Yes, certain months are associated with festivals such as 'Irreecha', which is celebrated during the month of 'Bitooteessa' to give thanks for the harvest.

How does the Oromo calendar differ from the Gregorian calendar?

The Oromo calendar is based on lunar cycles and may have different month lengths compared to the Gregorian calendar, which is solar-based, leading to variations in the timing of events.